Nervus Vagus, wat is dit eigenlijk?
Herken je dit?
Je start je ochtend gehaast.
Als je al ontbijt doe je dit vlug vlug, misschien wel terwijl je de vaatwasser uitruimt en naar je kinderen roept dat ze moeten opschieten of de tv nu echt moeten uitzetten.
Tussendoor scroll je op tiktok, insta of Facebook en je checkt je mail, terwijl je probeert te herinneren welke afspraken je allemaal hebt die dag.
Te midden van al die chaos, laten we eens stilstaan bij een verborgen juweeltje in ons lichaam: de nervus vagus.
Klinkt ingewikkeld, maar eigenlijk is het een soort superheldenzenuw die door je hele lijf slingert en helpt bij het reguleren van alles, van je hartslag tot je spijsvertering.
Nervus Vagus waar zit die?
De nervus vagus begint in de hersenstam, net achter de oren, en strekt zich uit door de nek en borst naar de buikholte. Onderweg vertakt het zich naar verschillende organen, waaronder het hart, de longen, de maag en de darmen.
Nervus Vagus van slag
Je ochtend startte gehaast en gaf je een opgejaagd gevoel.
De hele dag blijft dit gevoel je achtervolgen.
Op je werk moet er van alles en is er eigenlijk geen tijd om rustig te eten, laat staan even naar buiten te gaan voor een wandeling.
Hoge verwachtingen van jezelf, je collega’s of een klant/opdrachtgever.
Je hebt het gevoel je constant te moeten bewijzen.
Snel snel nog even iets afmaken voor je de dag hier afsluit.
Je sjeest door naar de supermarkt waar je nog net een parkeerplek vindt.
Alleen bij de (zelfscan) kassa duurt het toch lang. Je voelt je gestrest.
Door naar de opvang/BSO en nog even een pakketje ophalen.
Thuis begint het volgende deel en je ploft uiteindelijk tegen 20.00 op de bank.
Om te ‘ontspannen‘ met wat scrollen op je telefoon terwijl Netflix aanstaat.
Misschien wat over the top, maar je herkent vast iets?
Deze constante staat van stress en haast kan een flinke impact hebben op je nervus vagus.
Het kan ervoor zorgen dat deze belangrijke zenuw overbelast raakt en niet optimaal functioneert. En wanneer dat gebeurt, kunnen we ons gestrest, angstig en uitgeput voelen.
Zelfs al voordat de dag echt is begonnen. Zeker ook omdat je slecht slaapt.
Nervus Vagus en het zenuwstelsel
Het kloppen van je hart, adem halen, je voeding verteren en voedingsstoffen opnemen, je bloedruk coördineren en je lichaamstemperatuur op orde houden.
Gelukkig hoef je daar niet over na te denken…
Dit gaat allemaal ‘vanzelf’
Oh nee… Je autonome zenuwstelsel regelt dit.
Dag en nacht.
Sympatische en Parasympatische zenuwstelsel
Het autonome zenuwstelsel bestaat uit twee hoofdtakken: de sympathische en de parasympatische tak.
En deze takken hebben beiden een ‘knop’
Je zou deze kunnen zien als de ‘gaan‘ en de ‘stop‘ knop.
Sympatische zenuwstelsel
De “gaan!”-knop hoort bij de het sympatische tak van het autonome zenuwstelsel.
Die gaat aan als we in een stressvolle situatie zitten, alsof ons lichaam denkt:
“Oh nee, gevaar!”
Dus je hart gaat sneller kloppen, je begint sneller te ademen en je spieren staan op scherp – klaar om te vechten of te vluchten.
Oftwel, fight of flight modus, waar je waarschijnlijk wel eens van gehoord hebt.
Vroeger in de natuur was dit écht gevaar.
Nu is het de constante stress zoals hierboven beschreven.
Paraympatische zenuwstelsel
Aan de andere kant hebben we de “stop!”-knop,
Oftewel de parasympathische tak.
Als die aan gaat, is het als een zucht van verlichting voor je lichaam.
Het zegt eigenlijk: “Oké, relax maar even.”
Je hartslag vertraagt, je ademhaling wordt rustiger en je spieren ontspannen. Het is alsof je lichaam een adempauze neemt en zichzelf herstelt na alle hectiek.
In de natuur zou dit zijn wanneer je bent ontsnapt aan een beer die achter ja aan zat.
En wanneer je veilig bent ontspant je systeem.
Zo bespaart je lichaam energie, vertering van je voeding komt weer op gang, zodat er voedingsstoffen opgenomen worden en je lichaam mag herstellen.
Uiteindelijk gaat het om balans.
Alleen zien we tegenwoordig vaak dat mensen de ‘stop-knop’ de’uit-knop’ niet meer kunnen vinden en dus altijd ‘aan’ staan, hierdoor ook slecht slapen en door dit alles overprikkeld zijn.
Nervus vagus, wat heeft die er mee te maken?
Nu je een beetje bekend bent met het autonome zenuwstelsel en de twee hoofdtakken – de sympathische en parasympathische tak – wil ik je voorstellen aan een specifieke zenuw die een cruciale rol speelt bij het reguleren van de fysieke reacties op stress en ontspanning: de nervus vagus.
De nervus vagus, ook wel bekend als de “zwervende zenuw”, is een van de langste zenuwen in je lichaam en fungeert als een belangrijke verbinding tussen onze hersenen en verschillende organen, zoals het hart, de longen en de darmen.
Het is eigenlijk de belangrijkste zenuw van het parasympathische zenuwstelsel en speelt een essentiële rol bij het bevorderen van ontspanning, rust en herstel.
De nervus Vagus als je innerlijke dirigent
Stel je voor dat je lichaam een symfonie is, een prachtige compositie van sensaties en emoties.
En wie staat er op het podium als de dirigent van dit meesterwerk? Juist ja, jouw geliefde nervus vagus!
Hij creëert perfecte harmonie
tussen de opwinding van actie en de sereniteit van ontspanning.
Met subtiele bewegingen laat hij je moeiteloos schakelen tussen alert zijn en tot rust komen, als een elegant ballet van spanning en ontspanning.
In de hectiek van het dagelijks leven blijft de nervus vagus je trouwe metgezel jouw stille kracht.
Conclusie: De nervus vagus heeft de gave om de stressreactie te temperen en je terug te brengen naar een staat van rust en ontspanning.
Nervus Vagus ondersteunen, waarom zou je dat doen?
Het kalmeren van de nervus vagus kan tal van voordelen bieden voor jouw balans, body, mind and soul.
Hier zijn enkele redenen waarom het de moeite waard is om te streven naar een gezonde en gebalanceerde activiteit van deze zenuw:
💖 Stressvermindering: Door de nervus vagus te activeren en te kalmeren, kan je je lichaam helpen om waardes van bijvoorbeeld cortisol (stresshormoon) te verminderen.
Dit ondersteunt in je kalm blijven voelen van binnen zelfs middenin in stresserige shizzle.
💖 Emotionele balans: Een gezonde nervus vagus is gekoppeld aan een betere emotionele regulatie.
Door de activiteit van deze zenuw te stimuleren, kan je beter omgaan met emoties zoals angst, frustratie of boosheid.
💖 Verbeterde spijsvertering: Ik schreef al eerder het verloop van de zenuw en je zag hoe deze ook naar de darmen en maag loopt.
Vandaar dat je bij veel stress ook daadwerkelijk die ‘steen op je maag’ kan voelen, bijvoorbeeld diarree krijgt of juist niet naar de wc kan.
Door deze zenuw te kalmeren, kan je spijsverteringsproblemen zoals indigestie, maagklachten en prikkelbare darmsyndroom verminderen.
💖Verhoogde veerkracht: Een gezonde nervus vagus is gekoppeld aan een verbeterde veerkracht tegen stress en tegenslagen. Door deze zenuw te kalmeren en te versterken, kan je je capaciteit vergroten om stressvolle situaties het hoofd te bieden en ons aan te passen aan veranderingen in ons leven.
Net als jij een storm. De takken van een boom moeten meebewegen, anders breken ze af.
De nervus vagus helpt jou om mee te veren met dat wat erop je pad komt.
Nervus Vagus ondersteunen, hoe doe je dat?
Je kan zelf heel eenvoudig je nervus vagus ondersteunen.
Ik ben benieuwd wat je al doet voor jezelf en wat je misschien gaat uitproberen?
💖 Zachte lichaamsbeweging: Wandelen, lekker buiten in de natuur is helemaal super. En toch die lunch wandeling.
Maar ook zwemmen, tai chi of rustige yoga kunnen allemaal helpen om je nervus vagus te stimuleren en je lichaam en geest te kalmeren.
💖 Ademoefeningen: Bewust diep in- en uitademen kan je parasympathische zenuwstelsel activeren en je nervus vagus tot rust brengen, Vooral als je de uitademing langer maakt dan de inademing.
Je kan daarbij benoemen wat je inademt: bijvoorbeeld rust, gezondheid, vertrouwen, liefde, zelfvertrouwen etc
En wat je uitademt: stress, spanning, verdriet, zorgen, boosheid, jaloezie etc.
En ook zuchten geeft veel lucht. Ik vind het zelf heerlijk.
💖 Somatische oefeningen: zijn gericht op het bewustzijn van je lichaam en het loslaten van spanning door middel van langzame, gecontroleerde bewegingen. Door het lichaamswerk, rocken, shaken, openen en sluiten ondersteun je je lichaam spanning los te laten.
💖Mediteren: Door regelmatig te mediteren, kun je jezelf trainen om in het moment te zijn, je gedachten te observeren zonder erin verstrikt te raken, en een dieper gevoel van ontspanning te ervaren. Dit activeert het parasympathische zenuwstelsel en stimuleert de nervus vagus. En die op zijn beurt helpt in je rustig voelen. Zo creëer je een positieve vicieuze cirkel.
💖Maar denk ook aan zingen, dansen, lachen, met vrienden ontspannen afspreken voor een fijne sociale verbinding, koud nadouchen of koudwatertraining en natuurlijk gezonde voeding en op tijd naar bed gaan helpen jou je balans vinden en behouden tussen druk druk druk, altijd ‘aan’ staan en tussen loslaten en ontspannen.
Nervus Vagus, wattus, conclusie
Je kan zelf de Nervus Vagus ondersteunen, maar wat misschien nóg beter is het wanneer je zelf al meer balans creëert in je leven.
Wanneer je 15 minuutjes eerder opstaat, je telefoon het eerste uur in de ochtend links laat liggen en koud afdoucht start je de dag al heel anders.
Tel daar ‘nee leren zeggen‘ bij op, samen met een half uurtje wandelen tijdens de lunch en elke avond in bed een paar somatische oefeningen doen.
Ik zeg ‘Namaste’ Ohm Shanti.